Pijnbestrijding

Hoewel pijn in veel gevallen een waardevolle functie heeft, kan het bijzonder vervelend zijn pijn te voelen. Voordat we naar pijnbestrijding gaan kijken, is het belangrijk te weten dat pijn een waarschuwingssignaal kan zijn dat er schade is aan het lichaam. Ook kan pijn beschermen tegen dreigende schade. Als je ongemerkt je hand vlakbij een kaars houdt, trek je die hand snel weg omdat je de pijnlijke hitte voelt. Op die manier beschermt pijn je tegen (ernstigere) verwondingen.

Hoe werkt pijn?

In ons hele lichaam hebben we speciale pijnzenuwen. Deze pijnzenuwen brengen pijnsignalen over naar gespecialiseerde cellen in de ruggengraat. En deze cellen sturen signalen naar de hersenen. Als zo’n signaal binnenkomt in ons brein, ervaren we pijn.

Pijnbestrijding en psyche

Ook al hebben vrijwel alle mensen bij ongeveer dezelfde prikkels pijn. Toch kan de pijn die beleefd wordt per persoon aanzienlijk verschillen. Zo bleek dat soldaten aan het front die gewond waren geraakt tijdens de oorlog hun pijn een aanzienlijk lagere score gaven dan mensen die met vergelijkbaar ernstige verwondingen in een regulier ziekenhuis lagen. De verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat er door de verwondingen bij de soldaten een einde was gekomen aan een ellendige tijd en ze nu naar huis konden. Voor de mensen in het ziekenhuis betekenden de verwondingen waarschijnlijk juist het begin van een ellendige tijd.

Pijnbeleving door andere factoren

Pijnbeleving wordt niet alleen veroorzaakt door de signalen die afkomstig zijn vanuit de pijnzenuwen. Ook signalen vanuit het brein kunnen de ervaren pijn beïnvloeden. Daarbij kun je denken aan bepaalde gevoelens en gedachten, verwachtingen en overtuigingen. Ook signalen die binnenkomen vanuit andere delen van het lichaam kunnen de pijnbeleving versterken of juist verminderen.

De Poorttheorie

Ronald Melzack en Patrick Wall ontwikkelden de Poorttheorie. Volgens deze theorie kunnen pijnsignalen naar de hersenen worden toegelaten of juist geblokkeerd door een soort poortmechanisme. De technische uitleg zal ik je hier besparen. Maar je zou het kunnen zien als een soort optelsom van verschillende prikkels.

Neem pijnbestrijding bij een bevalling als voorbeeld. Stel dat de pijn bij een willekeurige bevalling een score van 6 krijgt op een schaal van 0 tot 10 (0 = helemaal geen pijn, 10 = de ergst denkbare pijn). Voeg daar gedachten aan toe als: “Dit doet heel erg pijn”, “Het gaat vast nog veel pijnlijker worden”, “Ik kan dit niet”. Daardoor komt de score voor de pijn misschien wel op 8. Een logische reactie op de pijn kan zijn andere spieren in het lichaam aan te spannen. Daardoor komt de pijnscore op 9. Bijna de ergst denkbare pijn die je kan ervaren.

Laten we nog een keer beginnen met de pijnscore 6 bij de voorgestelde bevalling. We voegen daar gedachten aan toe als: “Deze sensaties helpen me mijn baby geboren te laten worden”, “Ik heb straks mijn baby in mijn armen”, “Ik kan dit”. Daardoor vermindert de pijnscore juist met 2 punten. Voeg daar een warm bad aan toe of een massage (-2) en de score komt uit op 2.

Als pijnbestrijding bij een bevalling worden hypnobirthing cursussen aangeboden. Hypnobirthing werkt met het inzetten van helpende gedachten en het creëren van een ontspannen setting.

Zit pijn tussen de oren?

Dit betekent NIET dat de pijn is ingebeeld. De pijn wordt daadwerkelijk ervaren en voelt zeer pijnlijk. Deze theorie nodigt uit om verder te kijken dan de pijnprikkels. Je kunt (in sommige gevallen) de pijn behandelen, maar je kunt ook nog invloed uitoefenen op andere factoren die invloed kunnen hebben op pijn.

Alternatieve pijnbestrijding

Naast medicatie zijn er veel verschillende zaken die je pijn zouden kunnen verminderen. Zoals eerder aangegeven heeft input vanuit het brein invloed op de pijn. Sommige gedachten kunnen de pijn verergeren en andere gedachten kunnen de pijn juist verminderen. Het is logisch dat je geen pijn wilt voelen en dat je vindt dat de pijn weg moet. Berusten in de situatie en accepteren dat het is zoals het is, kan juist helpen om minder pijn te voelen. Ook emoties kunnen invloed hebben op pijn. Angst versterkt vaak de pijn, terwijl vrolijke gevoelens de pijn verzachten.

Ook de input vanuit andere delen van het lichaam kan invloed hebben op de pijn. Warmte, kou, massage of prikkeling (bijv. TENS) kunnen zorgen voor een paar punten aftrek van de totale pijnscore.

Meditatie als pijnbestrijding

Mediteren kan helpen je gedachten en gevoelens omtrent de pijn vanuit een ander perspectief te bekijken. Ontspanningsoefeningen kunnen helpen om de spanning die je voelt omtrent pijn te verminderen.

Wanneer je je blij en opgewekt voelt, komt er serotonine vrij. Dit wordt ook wel het gelukshormoon genoemd. Serotonine zorgt weer voor een afgifte van de neurotransmitter “endorfine”. En die endorfine draagt op zijn beurt weer bij aan het “sluiten van de poort”. Waardoor er minder pijnsignalen worden doorgegeven aan je brein.

Pijn verminderen

Er zijn speciale pijnklinieken waar je terecht kunt met ernstige pijnklachten (zonder te behandelen oorzaak). Bij ernstige pijn kunnen zij helpen bij het leren omgaan met pijn.

Voor ontspanningsoefeningen, haptonomische massage en mediteren bij pijn kun je terecht bij RustManagement. Neem contact op voor meer informatie.

Wil je eens ervaren hoe je met je mindset invloed kunt uitoefenen op je pijnbeleving? Probeer dan onderstaande meditatie eens: